Adriaan Kooy is internist en vasculair geneeskundige bij Treant, een koepel van Drentse ziekenhuizen, en tevens associate professor aan het UMC Groningen. Nu Treant LEEFH-centrum is, kan de zorg voor mensen met Familiaire Hypercholesterolemie (FH) in het noorden van het land nog meer levens redden, aldus de arts en onderzoeker.
Treant is een koepel van ziekenhuizen in Hoogeveen, Stadkanaal en Emmen. Sinds de zomer van 2024 mag Treant zich LEEFH-centrum noemen. Dr. Adriaan Kooy is hier vasculair geneeskundige. Daarnaast is hij universitair hoofddocent geneeskunde in het UMCG en onderzoeker. Kortom, hij heeft een groot hart voor de diagnostiek, behandeling en preventie van aandoeningen van de bloedvaten. Zoals bij FH aan de hand is. “In Treant, met daarbinnen ook ons Bethesda Diabetes Research Center, hebben wij de missie om bij zeer kwetsbare, genetisch belaste groepen het risico op hart- en vaatziekten te verlagen,” vertelt hij. “Vaak gaan medicatie en aanpassing van leefstijl daarbij hand in hand. Bij mensen met een erfelijke hoog cholesterol ben je er echt niet met alleen gezond leven. Zij hebben een foutje in hun DNA waardoor het cholesterol zo hoog is. Een deel van de zorg voor hen bestaat uit het opsporen van nieuwe patiënten; mensen die rondlopen met FH, zonder dat ze dat weten. Dat is levensgevaarlijk. En wat denk je van de steeds vaker voorkomende gevaarlijke combinatie type 2 diabetes en FH? Met medicatie en leefstijl kunnen bij deze zeer hoog risicogroepen ernstige hart- en vaatziekten succesvol worden voorkomen. Treant zit in Noord-Nederland. Zeker in deze regio zijn nog lang niet alle mensen met FH opgespoord. Daar willen wij graag aan bijdragen. We zijn dan ook erg blij dat we nu LEEFH-centrum zijn, zodat we gebruik kunnen maken van het netwerk van FH-zorg dat er al ligt.”
Diabetes type 2
Ook als onderzoeker is Adriaan Kooy geïnteresseerd in FH. “Bij deze groep kunnen bijkomende diagnoses zoals diabetes type 2 het risico op hart- en vaatziekten vergroten, naast de erfelijke aanleg die mensen met FH al hebben. FH en diabetes type 2 samen geven een zeer ernstig verhoogd risico op hart- en vaatziekten. In mijn onderzoek richt ik me op wat de beste behandeling is voor de groep die dubbel in de min staat met FH én type 2 diabetes.” Het gaat dan om gezondheidswinst die er echt toe doet, waar mensen met FH meteen baat van hebben. “Als je beide aandoeningen hebt, moet je mogelijk anders behandeld worden, ter preventie van niet alleen hart- en vaatziekten, maar bijvoorbeeld ook bij dementie en kanker. Mechanismen die daaraan ten grondslag liggen worden steeds duidelijker. Deze ‘samengestelde risicogroep’ willen we goed in beeld krijgen, want prediabetes en type 2 diabetes maken het al verhoogde cholesterol bij FH nog eens extra toxisch. Dat verdient extra onderzoek en behandeling, zodat we kunnen kijken wat werkt, zodat mensen met een complex risicoprofiel daar snel van kunnen profiteren. Dat is uiteindelijk waar het bij de behandeling van FH met eventueel diabetes om draait. Als dokter wil en kun je in dit geval een enorme ziektelast helpen voorkomen voor mens en maatschappij.”
Vroegtijdig overlijden
Eén van de voordelen van een LEEFH-centrum is niet alleen dat mensen met FH worden behandeld volgens de laatste wetenschappelijke ontwikkelingen, er worden ook actief mensen met FH opgespoord, aldus Adriaan Kooy. “Dat maakt de behandeling van FH bijzonder. We kijken niet alleen naar de mensen die de diagnose al hebben, maar ook naar degenen die het nog niet weten, en verrast kunnen worden door een vroegtijdig overlijden. Als je FH hebt, is het nuttig om dat te weten, omdat een goede behandeling loont. Niet alleen voor jezelf, ook voor je kinderen. Als kinderen FH hebben, dan kunnen zij vanaf hun achtste al medicijnen krijgen die voorkomen dat ze ziek worden. En bovendien, de complexe risicogroepen verdienen gerichte informatie. Al dit soort adviezen kan een LEEFH-expertisecentrum geven op grond van de nieuwste inzichten, op basis van goed onderzoek.”
TikTok