Lp(a)
De basis
Wat is Lp(a)
Lp(a) is een lipidedeeltje dat opgebouwd is uit LDL-partikel met een apolipoproteïne(a) staart. De Lp(a) plasmaconcentratie is grotendeels genetisch bepaald en stabiel gedurende het leven. Ongeveer 20% van alle mensen hebben verhoogde Lp(a) waarden >105 nmol/l (50 mg/dl).
Lp(a) is eigenlijk een ‘vermenigvuldigings’factor van het basis-risico wat een persoon zelf heeft. Dus zeker als iemand al meerdere risico factoren heeft (bijvoorbeeld eendoorgemaakt hartinfarct, roken, overgewicht, hoog LDL cholesterol), dan zorgt een sterk verhoogd Lp(a) voor een vermenigvuldiging van het risico van deze andere risicofactoren, hetgeen dus leidt tot een zeer hoog totaal risico op hart en vaatziekten bij deze personen.
Bronnen
- Figuur: https://familyheart.org/lipoprotein-a-5-things
Praktische stappen
Wat kun je doen bij een verhoogd Lp(a)?
Een verhoogd Lp(a) is eigenlijk een ‘vermenigvuldigings’ factor van het basis-risico, zie figuur links. Verhoogd Lp(a) kan een tot drievoudig verhoogd risico op hart- en vaatziekten geven.
Een gezonde leefstijl verlaagt Lp(a) niet, maar helpt wél de andere risico’s te verminderen. Bestaande cholesterolverlagers hebben weinig effect op Lp(a). Maar omdat ze wel het LDL cholesterol verlagen, heeft het behandelen met deze cholesterol-verlagende middelen wel een goed effect op het verlagen van het totale risico op hart- en vaatziekten bij patienten met hoog Lp(a). Nieuwe medicijnen die Lp(a) specifiek verlagen zijn nog niet verkrijgbaar in Nederland, maar de verwachting is dat deze binnen afzienbare termijn beschikbaar komen.
Europese en Canadese richtlijnen adviseren om de Lp(a)-concentratie minimaal eenmaal in het leven van iedere patiënt te bepalen. Het meten van Lp(a) is belangrijk om het individuele risico op hart- en vaatziekten goed in te kunnen schatten.
Bronnen
- Figuur: uit Lp(a) consensus paper (EAS, 2022).
Meer te weten komen?
Informatie over Lp(a)
- Zie lp(a) explainer met Shirin Ibrahim. Hier in vertelt zij op toegankelijk wijze wat Lp(a) is
- Zie Lp(a) consensus paper (EAS, 2022).
- Inschatten risico via Lpaclinicalguidance. Dit is een handige rekenhulp bij risico Lp(a)
- Zie ook informatie op Lipidtools
- Zie webinar Harteraad en LEEFH over lp(a)
